*Av. Mehmet Şah TAŞKİN
İcra hukukumuzda genel olarak iki farklı takip türü bulunmaktadır. Bunlar ilamlı ve ilamsız takiptir. İlam kısaca mahkeme kararı demektir. Elinde bir mahkeme kararı veya ilam niteliğinde bir belge olan kişinin başvurması gereken yol ilamlı icra takibidir. İlamsız takip ise kısaca elinde mahkeme kararı veya kanunda belirtilen ilam mahiyetinde bir belgeye sahip olmayanların başvurabileceği hukuki bir yoldur.
İlamsız icra takibinin herhangi bir belgeye dayanması zorunlu değildir. Bundan dolayı bir şahıs veya kurumdan alacaklı olduğunu düşünen herkes hiçbir belgeye dayanmadan icra takibi başlatabilir.
İlamsız icra takibi, kural olarak borçlu olan kimsenin ikametgahının bulunduğu yerdeki icra dairesinde başlatılmalıdır. Alacaklı olduğunu düşünen kişi, icra dairesine alacağının miktarını, borçlunun kimlik ve adres bilgilerini içeren bir takip talebi sunar. Akabinde icra dairesine ödenmesi gereken harç ve masrafları öder. Bu şekilde icra takibi başladıktan sonra icra müdürü sunulan takip talebine göre bir ödeme emri hazırlar ve borçlunun adresine tebliğe çıkarır.
Bu ödeme emrinde kanuna göre şu şekilde bir ihtar bulunur: “İşbu ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gün içinde ödeme emrini gönderen icra dairesine ait banka hesabına yatırmanız, (teminatı vermeniz), borcun tamamına veya bir kısmına veya alacaklının takibat icrası hakkına dair bir itirazınız varsa, senet altındaki imza size ait değilse yine bu (7) gün içinde ayrıca ve açıkça bildirmeniz, aksi halde icra takibinde bu senedin sizden sadır olmuş sayılacağı, imzayı reddettiğiniz takdirde icra mahkemesi önünde yapılacak duruşmada hazır bulunmanız, buna uymazsanız itirazınızın geçici olarak kaldırılacağı; senet veya borca itirazınızı yazılı veya sözlü olarak icra dairesine yedi gün içinde bildirmediğiniz takdirde aynı müddet içinde 74 üncü madde gereğince mal beyanında bulunmanız, aksi halde hapis ile tazyik olunacağınız, hiç mal beyanında bulunmaz veya gerçeğe aykırı beyanda bulunursanız hapisle cezalandırılacağınız; dava ve takip işlemlerine esas olmak üzere kendinize ait bir adresi itirazla birlikte bildirmek zorunda olduğunuz; adresinizi değiştirdiğiniz halde yurt içinde yeni bir adres bildirmediğiniz ve yeni adresinizin de tespit edilemediği durumda, takip talebinde gösterilen adrese çıkarılacak tebligatın size yapılmış sayılacağı; borç ödenmez veya itiraz edilmezse cebri icraya devam edileceği ihtar olunur.”
Borçlu usulüne uygun bir şekilde tebliğ edilen ödeme emrine 7 gün içerisinde itiraz edebilme hakkına sahiptir. Bu itiraz borca, tamamen veya kısmen itiraz olabileceği gibi şayet alacaklı tarafından bir belgeye dayanıldıysa belgedeki imzaya itiraz şeklinde de olabilir. Borçlu bunun dışında ödeme emrinin gönderildiği icra dairesinin yetkisine de itiraz edebilecektir.
Borçlu, ödeme emrini tebliğ aldıktan sonra itiraz edecekse bu itirazını ödeme emrini gönderen icra dairesine sunacağı bir itiraz dilekçesi ile yapabilir. İlamsız icra takibine itiraz üzerine takip olduğu yerde durur. Yani alacaklı, borçlunun itirazı üzerine icra dosyasında haciz, satış vs. işlemleri yapamaz. Bu işlemleri yapabilmek için borçlunun yaptığı itirazın açılacak dava yoluyla iptal edilmesi veya kaldırılması gerekmektedir. Bu davaların da tebliğ tarihinden süresinde açılması önem arz etmektedir.
Alacaklı, borçlunun itirazını ortadan kaldırmak için açacağı dava neticesinde lehe bir karar alırsa borçlunun yaptığı itiraz sona erer. Alacaklı, mahkemeden aldığı davanın kabulü kararını icra dairesine sunarak takibi kesinleştirir. Takibin kesinleşmesi üzerine artık haciz, satış vb. işlemler yapılabileceğinden alacaklı, alacağını borçludan bu şekilde tahsil eder ve dosya artık infaz edilmiş olur. Dosyanın tamamen kapatılması için borçlunun asıl alacak, faiz, harçlar ve icra vekalet ücretlerinden oluşan dosya borcunu eksiksiz bir şekilde ödemiş olması gerekmektedir. Bu ödemeden sonra dosya kapanır ve icra takibi sona erer.
Hüner Hukuk ve Danışmanlık Bürosu
Saygılarımızla
Not: Bültenimizde yer alan açıklamalar, danışmanlık veya hukuki görüş talebi doğrultusunda hazırlanmamış olup, bu manaya da gelmemektedir. Her somut olayın kendine has özellikleri bulunduğundan, buradaki bilgiler her zaman durumunuz veya dosyanız için uygun olmayabilir. Bundan dolayı detaylı bilgi ve danışmanlık almak için büromuzla bağlantı kurmanızı tavsiye ederiz.
