** Av. Onur AKTEPE
Ülkemiz mevzuatında yabancılar için Türk vatandaşlığının kazanılmasının çeşitli yolları vardır. Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması bu yollardan birisidir. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun (TVK) 16. Maddesi ile Türk vatandaşlığının Kazanılması Uygulama Yönetmeliği’nin (TVKUY) 25. maddesi vd. evlilik yoluyla vatandaşlığın kazanılması şartlarını düzenlemiştir.
Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığın Kazanılma Şartları;
Düzenlemeye göre evlilik yoluyla Türk vatandaşlığını kazanma için başvuruyu, bir Türk vatandaşıyla 3 yıldan beri evli olan ve bu evliliği süren yabancılar yapabilir. Söz konusu evlilik Türk hukukuna göre geçerli bir evlilik olması gerekir. Başvuru sahiplerinde;
-aile birliği içinde yaşama
-evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama
– millî güvenlik ve kamu düzeni açısından engel teşkil edecek bir hâli olmama şartları aranır.
Aile birliği içinde yaşam; olağan şekilde fiilen birlikte yaşamayı da içerisinde barındıran ancak eşlerin istisnaî hâllerde birlikte yaşayamaması hâlini de dışlamayan bir anlamdadır. Aile birliği içerisinde yaşamanın iki istisnası bulunmaktadır. Bunlardan biri kanundan diğeri de içtihattan kaynaklanır. İlk istisna TVK’nın 16. Maddesinde yer alır. Bu madde hükmüne göre vatandaşlık başvurusundan önce evliliğin ölüm veya boşanma gibi sebeplerle sona ermesi durumunda aile birliği içinde yaşama şartı sağlanmayacağından yapılan başvurular kabul edilmeyecektir. Diğer istisna ise aile birliğinin mücbir sebepler nedeniyle sekteye uğraması hâlidir.[1]
Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama hâli; TVKUY’nin 28/1-b bendinde “fuhuş yapmak, fuhşa aracılık etmek gibi davranışlar” şeklinde ifade edilmiştir. Yönetmeliğin madde verdiği hususlar tahdidi olmayıp çoğaltılabilecektir.
Milli güvenliği ve kamu düzenini tehdit eden bir halin bulunması da evlilik yoluyla vatandaşlık kazanmaya engeldir. Örneğin casus/ajan, istihbarat örgütü üyesi veya herhangi bir terör örgütüyle bağlantılı olan kişiler bu şart kapsamında değerlendirilebileceklerdir. TVKUY’nin 25/2-c bendinde “herhangi bir suçtan dolayı yargılamasının devam ettiği veya hükümlü̈ ya da tutuklu olduğu” tespit edilen kişilerin başvurusunun kabul edilmeyeceği belirtilmiştir. Bununla birlikte aynı Yönetmeliğin 26/1-e bendinde Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılmasında başvuru için gerekli belgeler arasında “Herhangi bir suç̧ nedeniyle hakkında kesinleşmiş mahkeme kararı bulunuyor ise onaylı bir örneği” sayılması Yönetmelik hükümlerinin çeliştiğini göstermektedir. Kanaatimizce uygulamada sorunlara yol açmaması için bu Yönetmelik hükümleri arasındaki çelişki giderilmelidir.
Başvuru Nereye ve Nasıl Yapılır?
Başvurular yurt içinde yerleşim yerinin bulunduğu valiliğe, yurt dışında ise dış temsilciliklere bizzat veya bu hakkın kullanılmasına ilişkin özel vekâletname ile yapılır. Posta yoluyla yapılan müracaatlar kabul edilmez.
Başvuruda İstenilen Belgeler Nelerdir?
· Başvuru Formu
· Biyometrik fotoğraf,
– Türk vatandaşı eşe ait nüfus kayıt örneği.
-İkamet izni belgesi
· Hangi devlet vatandaşı olduğunu gösterir pasaport veya benzeri belge, vatansız ise buna ilişkin usulüne göre onaylanmış belgenin noter tasdikli Türkçe tercümesi,
· Tescile esas olacak şekilde tüm kimlik bilgilerini gösteren usulüne göre onaylanmış belgenin noter tasdikli Türkçe tercümesi,
· Yerleşim yeri Türkiye’de bulunuyorsa en son tarihli ikamet tezkeresi,
· Herhangi bir suç nedeniyle hakkında kesinleşmiş mahkeme kararı bulunuyorsa onaylı bir örneği,
· Başvuru sahibinin doğum tarihinin ay ve günü bulunmuyorsa, bu durumu ispata yarayacak ülkesi yetkili makamlarından alınmış ve usulüne göre onaylanmış belgenin noter tasdikli Türkçe tercümesi veya 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 39 uncu maddesi gereğince Temmuz ayının birinci günü olarak tamamlanmasını kabul ettiğine dair imzalı beyanı.
· Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösterir makbuz.
Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanan kişi, evliliğinin butlanına karar verilmesi halinde Türk vatandaşlığını kaybeder. Ancak, evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancı, Bakanlıkça yapılacak inceleme sonucunda evlenmede iyiniyetli olduğunun tespiti durumunda Türk vatandaşlığını muhafaza eder.
Butlanına karar verilmiş evlenmeden olan çocuk ise ana ve babalarının evlenmede iyiniyetli olup olmadıklarına bakılmaksızın Türk vatandaşlığını muhafaza eder.
Saygılarımızla
Hüner Hukuk& Danışmanlık Bürosu
Not: Bültenimizde yer alan açıklamalar, danışmanlık veya hukuki görüş talebi doğrultusunda hazırlanmamış olup, bu manaya da gelmemektedir. Her somut olayın kendine has özellikleri bulunduğundan, buradaki bilgiler her zaman durumunuz veya dosyanız için uygun olmayabilir. Bundan dolayı detaylı bilgi ve danışmanlık almak için büromuzla bağlantı kurmanızı tavsiye ederiz.
[1] Danıştay 10 D., 26.01.2011, E. 2007/2353, K. 2011/143.
